Thuiszorg Ondersteuning Psychogeriatrie

Gedragsproblematiek bij ouderen als gevolg van dementie of een andere neurocognitieve aandoening. Het komt vaak voor. Denk maar aan mensen met dementie die verbaal agressief, apathisch of claimend worden. Dat is niet alleen vervelend voor henzelf, maar ook voor hun omgeving. Zeker als ze echt hulp nodig hebben, maar deze steevast afwijzen. Voor hen heeft MET ggz een speciaal programma ontwikkeld: Thuiszorg Ondersteuning Psychogeriatrie (TOP).

TOP-zorg valt onder de specialistische ggz en biedt observatie voor diagnostiek, begeleiding en dagactivering aan huis bij mensen met (een vermoeden van) dementie die professionele hulp afhouden. De inzet is kortdurend, maximaal drie maanden, en is vooral gericht op het accepteren van reguliere zorg en het opzetten van een adequaat zorgnetwerk.

Vertrouwen winnen

Rehabilitatiewerker Rudy Nordhausen van MET ggz legt uit hoe het werkt: “In feite draait het binnen TOP-zorg om vertrouwen winnen. De mensen om wie het gaat, weigeren immers elke vorm van zorg. Dat trekt een zware wissel op naasten en mantelzorgers, maar ook op casemanagers, huisartsen, specialisten of andere betrokken partijen. Bijvoorbeeld als een partner continu van huis probeert weg te lopen. Of als een moeder haar zoon steeds de huid vol scheldt als hij wil helpen met boodschappen doen. Het zijn dan ook meestal de mantelzorgers die – via de huisarts of casemanager – bij ons aankloppen. Het unieke aan TOP-zorg is dat we zonder (strak) plan, zonder druk en zonder verwachtingen naar de cliënt gaan. Gewoon om in gesprek te komen. Dat gaat soms meteen goed, soms kost het behoorlijk veel tijd en moeite. Een voorbeeld: ik heb een oudere dame een maand lang alleen mogen helpen om haar voortuin in orde te maken, voordat ik naar binnen mocht. Het duurde vervolgens nog een maand om haar ervan te overtuigen dat thuiszorg toch wel heel prettig zou zijn. Daarna konden we alles in gang zetten om de thuiszorg te regelen, maar ook weer in het tempo dat bij mevrouw paste. Dus vooral niet overhaast.”

Papierwinkel

Deze bijzondere aanpak past niet helemaal bij de manier waarop de zorg tegenwoordig geregeld is. Rudy: “Normaal gesproken krijg je, voordat je ergens in zorg gaat, een keukentafelgesprek. Bij deze doelgroep gaat dat helaas niet. Daarom hebben we met de gemeente Roermond afgesproken dat we meteen mogen starten met de zorg en de papierwinkel rondom de Wmo-indicatie later regelen. Dat geeft ons de ruimte om onbevangen in gesprek te gaan. Dat is ook nodig. Zeker bij ouderen gaat het erom dat je ze niet iets oplegt, maar ze helpt om hun leven makkelijker en aangenamer te maken. Zo kunnen ze langer thuis blijven wonen en lukt het om een opname in bijvoorbeeld een verpleegkliniek zo lang mogelijk uit te stellen.”

Intensieve samenwerking

Natuurlijk staat de rehabilitatiewerker niet alleen in deze taak. De mantelzorger neemt een belangrijke positie in het TOP-traject in en wordt nauw betrokken bij alle keuzes die er gemaakt worden. Ook de Specialist Ouderengeneeskunde (SO), (gz-)psychologen en verpleegkundigen van Team Ouderen zijn op de achtergrond bij het traject betrokken. “Daarnaast werken we intensief samen met veel externe partijen, zoals huisartsen, maatschappelijk werk, thuiszorg, dagbehandeling, gemeente, politie en woningcorporaties. Denk bijvoorbeeld aan een cliënt die door dementie wordt uitgebuit of huurachterstand heeft opgelopen. Wij helpen dan met het uitzetten van lijnen naar administratieve hulp of zelfs schuldhulpverlening en indien nodig thuiszorg of dagbesteding.”

Uitbreiding

MET ggz biedt TOP-zorg op dit moment aan in Midden-Limburg. Het doel is echter om de dienstverlening verder uit te breiden in het hele werkgebied van MET ggz. Daarnaast is TOP-zorg beschikbaar voor jonge mensen met dementie. Rudy: “Zij kampen vaak met andere problemen, zeker als er nog thuiswonende kinderen in het spel zijn of als ze nog (deels) met een werkgever te maken hebben. Psycho-educatie voor het hele gezin en begeleiding richting UWV en bedrijfsarts of passende dagbehandeling zijn dan bijvoorbeeld belangrijk. Ook daar bieden we de ondersteuning die nodig is.” De resultaten laten zien dat deze aanpak goed werkt. “Eigenlijk lukt het vrijwel altijd om de cliënt zorg te laten accepteren. Zelfs de man van wie de dochter riep ‘mijn vader krijg je nooit naar de zorgboerderij’ hebben we uiteindelijk toch zover gekregen!”

Datum: Q1 2020.