Schemagerichte gedragstherapie

Schemagerichte gedragstherapie is bedoeld voor mensen met persoonlijkheidsproblematiek. Mensen met persoonlijkheidsproblematiek hebben extreme karaktereigenschappen en/of hinderlijk gedrag waarvan zij zelf last hebben.

De mensen om hen heen hebben hier ook vaak last van. Veelal gaat het om extreme denkbeelden over zichzelf en/of over anderen, moeite om met (intense) gevoelens om te gaan en problemen in contact met anderen.

Wat is schemagerichte gedragstherapie?

Binnen de schemagerichte cognitieve gedragstherapie wordt er vanuit gegaan dat een diepgewortelde en vastgeroeste manier van kijken naar jezelf, naar anderen en de maatschappij (= schema's / gevoelige snaren) bepaalt hoe u in het dagelijkse leven functioneert. Maar ook hoe u met anderen omgaat en hoe u zich voelt. Deze denkbeelden zijn ontwikkeld in de kindertijd en zijn verder gegroeid door de ervaringen die u daarna hebt meegemaakt. Als u in de kindertijd vaak in de steek bent gelaten, dan is het mogelijk dat u nu bijvoorbeeld partners uitkiest die u wederom in de steek laten. Ook kan het dat u zich steeds miskend voelt ondanks een succesvolle carrière, omdat u vroeger geleerd heeft dat gewoon je best doen niet genoeg is. Deze vroege ervaringen kunnen zich tot een gevoelige snaar ontwikkelen waarvan u zelf of mensen in uw omgeving last krijgen. 
 
Er zijn 18 gevoelige snaren beschreven. Verlatingsangst, wantrouwen, schaamte, hoge eisen, zelfopoffering zijn enkele voorbeelden hiervan. Deze kunnen sterke gevoelens van woede, verdriet en angst oproepen. Veel mensen hebben problemen om met deze intense gevoelens om te gaan. Zij vinden manieren om de pijn die zij daardoor voelen te vermijden of uit te doven. Sommigen sluiten zich af van anderen, anderen reageren impulsief en worden snel boos omdat zij gevoelens van alleen zijn en leegte moeilijk kunnen verdragen. 

Behandeling

De schemagerichte cognitieve gedragstherapie wordt individueel of in een groepsbehandeling gegeven. Met u wordt besproken welke vorm van behandeling goed op uw problemen aansluit. 

Doelen van behandeling

Doelen van de schemagerichte cognitieve gedragstherapie:
  • opsporen van gevoelige snaren (schema's) en leren zien hoe u deze in stand houdt
  • beter leren omgaan met de gevoelige snaren
  • leren beter onder controle krijgen over uw denken, emoties en gedrag in probleemsituaties met en/of zonder anderen
  • verbeteren van uw dagelijks functioneren thuis, op het werk of opleiding en in sociale situaties
  • leren accepteren van onveranderbare beperkingen door de stoornis, als ook het leren accepteren van de negatieve emoties
  • verlichten en dragelijk maken van de klachten (somberheid, angst, gevoel van leegte)

De behandeling

Voordat u deelneemt aan een schemagerichte cognitieve gedragstherapie wordt u gevraagd een aantal vragenlijsten in te vullen. In één of meerdere gesprekken worden de resultaten van deze lijsten met u doorgenomen en onderzocht of deze vorm van therapie geschikt voor u is. Met behulp van de resultaten uit deze vragenlijsten worden drie gevoelige snaren (schema's) waarvan u het meest last heeft vastgesteld. Ook wordt vastgesteld hoe u met (heftige) gevoelens omgaat. In de behandeling zullen de vastgestelde gevoelige snaren steeds het focus zijn.

In de eerste fase van de behandeling gaat het voornamelijk om het leren herkennen van uw gevoelige snaren. Vervolgens leert u om deze snaren uit te dagen. U zult leren de niet reë­le gedachten uit te dagen en te oefenen met nieuwe gedra­gingen. Op deze manier leert u stap voor stap de oude ge­woontes waarvan u last had te vervangen door gewoontes waar u zich prettiger bij voelt. Ook wordt in deze fase langza­merhand aandacht besteed aan de wijze waarop u omgaat met uw (intense) gevoelens. 

Bij zitting 10 wordt u opnieuw gevraagd vragenlijsten in te vullen. De resultaten worden gebruikt voor de tussentijdse behandelevaluatie in de volgende behandelzitting. Met u wordt besproken of de ernst van uw gevoelige snaren meer of minder is geworden.

In de laatste fase staat het rollenspel centraal. In een rollenspel wordt de invloed van de gevoelige snaren op het relationeel contact concreter. Ook wordt duidelijk wat uw neiging is om met gevoelens om te gaan. In een rollenspel krijgt u technieken aangereikt om anders met uw gedragingen om te gaan. In de eindfase gaat u zich vooral bezig houden met het maken van een eerstehulpkoffer. U gaat technieken toepassen om de kans op een terugval in uw valkuil te verkleinen, als ook om te leren er makkelijker uit te komen als u tóch in uw valkuil bent gestapt. In zitting 19 (de zogenaamde follow up) evalueren en bespreken wij hoe je door jou geleerde in de praktijk brengt.
 
In zitting 20 (de 2e follow up zitting) wordt mede aan de hand van de vragenlijsten opnieuw gekeken in hoeverre er verandering in uw gevoelige snaren en klachten is opgetreden in vergelijking tot het begin van de therapie.
 
Tijdens de gehele behandeling wordt met huiswerkopdrachten gewerkt. Ook wordt er stil gestaan bij de therapeutische relatie. Bij een groepstherapie wordt tevens stilgestaan bij de relaties die groepsleden onderling hebben.

Duur van de behandeling

De schemagerichte cognitieve gedragstherapie bestaat uit 18 therapiezittingen, een eerste follow up zitting na één maand en een tweede follow up zitting na 2 maanden. Samen met u wordt er naar gestreefd om na zitting 20 de behandeling af te sluiten.

Meer informatie?

Misschien heeft u na het lezen hiervan nog meer vragen. Aarzel niet deze vragen te stellen. U kunt daarvoor terecht bij het secretariaat gespreksgroepen/cursussen van MET ggz, telefoonnummer 0475-387474 of mail secretariaatgroepen@metggz.nl