De Nieuwe GGZ

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: “De Nieuwe GGZ” bestaat niet in de praktijk. Er is geen kantoor voor De Nieuwe GGZ, geen website, geen telefoonnummer. De Nieuwe GGZ is een gezamenlijke ambitie met gezamenlijke activiteiten, een beweging in Nederland van cliënten, professionals en organisaties die fundamentele verandering nastreeft van de focus en organisatie van de GGZ in Nederland. Elke organisatie die deelneemt aan deze beweging doet dit vanuit zijn eigen taken en verantwoordelijkheid. Het gaat hierbij om activiteiten die plaatsvinden op het snijvlak van het sociaal domein, de huisartsenzorg en de GGZ. Activiteiten waarbij de bundeling van kennis en middelen bijdraagt aan een betere (organisatie van) zorg voor inwoners met een psychische kwetsbaarheid in een wijk.

In verschillende regio’s in Nederland zijn er organisaties die het gedachtegoed van De Nieuwe GGZ hebben omarmd en dit in de praktijk brengen. Ook MET ggz is inmiddels aangesloten bij deze beweging en is initiatiefnemer van De Nieuwe GGZ in Roermond (De Nieuwe GGZ wijk Donderberg) en partner in De Nieuwe GGZ in Zuid-Limburg.  

Wat is De Nieuwe GGZ? 

Kartrekkers van de beweging die wordt voorgestaan in De Nieuwe GGZ zijn Jim van Os en Philippe Delespaul van de Universiteit Maastricht. Zij inspireren organisaties om te experimenteren met nieuwe zorg op basis van kleinschaligheid, netwerksamenwerking, werken vanuit relatie, ervaringsdeskundigheid en het belang van weerbaarheidsbevordering bij psychisch lijden. Een proces met nieuwe doelen, die voor mensen het leven zinvol maken ondanks een psychische kwetsbaarheid. 

Waarom DNG?

  • Hoewel de kwaliteit van de Geestelijke GezondheidsZorg (GGZ) in Nederland van hoog niveau is, worden een aantal problemen geconstateerd:
  • De vraag naar zorg is vele malen groter dan de beschikbare capaciteit van de huidige GGZ. Op jaarbasis heeft 25% van de Nederlandse bevolking een behandelbare psychische aandoening, terwijl er maar capaciteit is voor 7% van de Nederlandse bevolking.
  • De focus van de GGZ op symptoomreductie draagt onvoldoende bij aan persoonlijk herstel.
  • Cliënten en naasten worden onvoldoende gekend als samenwerkingspartner in het beantwoorden van hulpvragen. Cliënten krijgen onvoldoende mogelijkheden om regie te voeren over hun gezondheid en zorg.
  • GGZ instellingen zijn onvoldoende in staat om een antwoord te kunnen geven op de brede en diverse zorgvragen van cliënten. Domein overstijgende samenwerking en ontschotting is nodig.
  • De toegankelijkheid van de GGZ staat onder druk door lange wachttijden, stigmatisering, armoede en culturele barrières.

In De Nieuwe GGZ staan de volgende oplossingsrichtingen en ideeën voor  kwaliteitsverbetering centraal:

  • Focus op positieve gezondheid, niet louter uitgaand van classificaties, klachten en symptomen. Gericht op het versterken van gezondheid en weerbaarheid in plaats van verminderen van ziekte.
  • De wijk als schaalgrootte en organisatie voor zorg en ondersteuning. Hierdoor is een betere samenwerking tussen de (wijk) inwoners, sociaal domein, huisartsen en GGZ mogelijk.
  • Betere aansluiting op het perspectief, het systeem en de doelen / behoeften van de cliënt door evenwaardige inbreng van cliënten en naasten en hun ervaringsdeskundigheid in de zorg.

De uitgangspunten van deze kwaliteitsslag staan in het pamflet De Nieuwe GGZ. Zo komt in De Nieuwe GGZ het perspectief van de hulpvrager meer dan nu centraal te staan.

Wilt u meer weten over De Nieuwe GGZ, lees dan het boek GOEDE GGZ!

MET ggz en De Nieuwe GGZ in Roermond

Sinds 2017 hebben verschillende organisaties binnen de wijk Donderberg hun krachten gebundeld in de beweging De Nieuwe GGZ. De kerngroep wordt gevormd door de Gemeente Roermond, Algemeen Maatschappelijk Werk – Midden-Limburg,  Meditta, Vijf en MET ggz. Verder zijn de huisartsenpraktijken in de Donderberg, de Koraal Groep, de GGD Noord-Limburg, Centrum voor Jeugd- en Gezin Midden-Limburg, CZ en de Vincentius Vereniging betrokken. Ook zijn diverse cliëntenvertegenwoordigers betrokken. Er is veel contact met andere partners in de wijk. In de kerngroep is onderstaande ambitie gedefinieerd:

Definitie ambitie
Het streven is een situatie te creëren waarin de inwoners van de Donderberg die kampen met psychische problemen zelf regie kunnen voeren over hun gezondheid en zorg. Informele en formele partners werken beter samen en activiteiten sluiten beter aan op de behoeften en leefwereld van de inwoner.

Om de waarde van de samenwerking in beeld te brengen wordt er met regelmaat geëvalueerd met diverse betrokken, is er wetenschappelijk onderzoek ( Publicatie British Medical Journal uitgevoerd en heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd in het kader van hun regulier toezicht op de ambulante ggz onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de samenwerking in de regio, en in het bijzonder de Donderberg. Enkele conclusies:

  • De inzet van ervaringswerkers in de wijk is effectief en wordt gewaardeerd door inwoners en professionals (met name huisartsen).
  • De samenwerking tussen betrokken organisaties is verbeterd. Er is meer coördinatie en afstemming bij complexe casuïstiek. Hierdoor verbetert het resultaat voor de client.
  • Betrokken organisaties ervaren een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de psychische gezondheid van de wijkbewoners. Ieder heeft daarin zijn eigen rol en competenties.
  • Professionals in de wijk hebben meer kennis van de lokale sociale kaart. Zeker de Donderberg kent diverse burgerinitiatieven. Professionals maken meer gebruik van deze voorzieningen. Voor inwoners ontstaan er zo meer mogelijkheden om aan de psychische gezondheid te werken.
  • Het aantal verwijzingen van huisartsen en gemeenten loopt terug. Tevens loopt de tijdsbesteding per client in de GGZ terug. Er zijn aanwijzingen dat er met de huidige werkwijze lagere maatschappelijke kosten kunnen worden gerealiseerd.

Inmiddels is er in Donderberg een pragmatische samenwerking neergezet vanuit het gedachtegoed van De Nieuwe GGZ. Het is gelukt om organisaties in een wijk te laten samenwerken met een focus op de bewoner en diens eigen regie. Mede door de versterking van de eerste lijn en beter passende zorg zoals vanuit de sociale basis of WMO is er minder (hoog) specialistische zorg ingezet.

De goede samenwerking verbetert zowel de (nulde/)eerste als tweedelijnshulpverlening. Zo zijn maatschappelijk werk, de GGZ en ervaringsdeskundigheid maandelijks in de huisartsenpraktijk aanwezig voor overleg en komen andere partijen iedere twee weken samen in de wijkaccommodatie Donderie. De toegangspoorten zijn onveranderd waardoor een bewoner met zijn vraag overal terecht kan. Doordat organisaties van elkaar weten wat ze te bieden hebben, zonder obstakels elkaar consulteren en zonder wachtlijst een eerste gesprek voeren worden bewoners snel en op de juiste plek geholpen. Daarnaast profiteert de bewoner ook van de mogelijkheden tot informele zorg en de mogelijkheid om aan de slag te gaan met een ervaringsdeskundige waaraan voor de bewoner geen extra kosten verbonden zijn. Iets waar de bewoners van de Donderberg nadrukkelijk positief over zijn. Iedere bewoner heeft zo meer mogelijkheden gekregen om aan zijn gezondheid te werken.

Contact of informatie?
Voor meer informatie over de samenwerking in de wijk Donderberg kunt u contact opnemen met Jacqueline Baetsen via 088-1149494 of via jbaetsen@metggz.nl

MET ggz en De Nieuwe GGZ in Zuid-Limburg 

MET ggz participeert sinds 2019 in de coöperatie DNG Zuid-Limburg. Deze coöperatie is opgericht door Huisartsen Oostelijk Zuid Limburg (HOZL), Leger des Heils , LEVANTOgroep, MET ggz, MUMC, Mondriaan, Zorg In Ontwikkeling (ZIO) en Zuyderland. Daarmee ging de bestaande Zuid-Limburgse samenwerking op het gebied van de GGZ een nieuwe fase in.

De uitdaging is groot. In Zuid Limburg is het aantal GGZ-cliënten tot 15% hoger dan in de rest van Nederland en het aantal mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen ligt zelfs 50% hoger. De daarmee samenhangende kosten zijn minstens 25 miljoen hoger.

De coöperatie heeft de ambitie om binnen 8 tot 12 jaar de psychische gezondheid van de bewoners in Zuid-Limburg naar hetzelfde niveau of hoger te tillen als in de rest van Nederland. Dat wil ze ook met de toegevoegde waarde voor de klant en de kosten doen. DNG Zuid-Limburg hanteert daarbij de principes uit het boek ‘Goede GGZ’ en steekt onder meer in op positieve gezondheid. Daarnaast gaat de coöperatie inzetten op preventie, wijkgerichte zorg, zorg op maat, ervaringsdeskundigheid en eHealth. Ze regelt dat op basis van een andere manier van werken (integraal en whitelabel), organiseren (coöperatief netwerk) en bekostigen ((virtuele) lumpsum). Op deze basis zijn in de gemeentes Maastricht, Heerlen en Sittard-Geleen al experimenten ingericht. DNG Zuid-Limburg kent een open constructie waarbinnen iedere relevante partij wordt uitgenodigd om mee te doen met DNG-beweging, mits men de uitgangspunten en ambities onderschrijft. Ze zoekt de samenwerking met gemeentes, zorgkantoor en zorgverzekeraars om gezamenlijk op basis van lange termijn afspraken en randvoorwaarden de gestelde ambities te realiseren.

De Nieuwe GGZ  in Zuid-Limburg is een samenwerking tussen LEVANTOgroep, Mondriaan, Zuyderland, Zorg In Ontwikkeling (ZIO), Maastricht UMC+, Met GGZ, Leger des Heils en Huisartsen Oostelijk Zuid-Limburg (HOZL).